Zespół
Inhalt:
Zawartość zespołu to 202 j.a. z lat 1950-1995 ułożonych wg stanowisk i komórek organizacyjnych. Układ zespołu: • Specjalista ds. kadr i kancelarii (sygn. 1-48): Daty skrajne 1950-1995 Liczba j.a. - 48 – uchwały, protokoły, statuty, regulaminy, zarządzenia, sprawozdania, wycinki prasowe; • Specjalista ds. księgowych (sygn. 49-63): Daty skrajne 1950-1994 Liczba j.a. - 15 - plany finansowe, sprawozdania, regulaminy, protokoły; • Specjalista ds. selekcji (sygn. 64-195): Daty skrajne 1950-1994 Liczba j.a. - 132 – instrukcje, sprawozdania, programy wyścigów, kartoteki końskie; • Specjalista ds. administracyjno-gospodarczych (sygn. 196-199): Daty skrajne 1964-1989 Liczba j.a. - 4 – protokoły • Specjalista ds. BHP (sygn. 200): Daty skrajne 1993 Liczba j.a. - 1 - protokoły • Związek Zawodowy Pracowników Rolnych PRL Rada Zakładowa przy Państwowych Torach Wyścigów Konnych (sygn. 201-202): Daty skrajne 1969-1972 Liczba j.a. - 2 – protokoły Zespół zawiera sporą liczbę wydawnictw. Do ciekawszych materiałów należą ułożone alfabetycznie, według imion, kartoteki koni czy jednostka dotycząca zgonów koni.
Die Geschichte der Provenienzstelle:
Dzieje Wrocławskiego Toru Wyścigów Konnych na Partynicach Niemiecka tradycja historyczna W dzieje toru wrocławskiego wpisały się dwie tradycje – niemiecka i polska. Idąca z Anglii moda na hodowlę koni wyścigowych przeznaczonych do współzawodnictwa sportowego już w pierwszej połowie XIX w. objęła właściwie wszystkie kraje europejskie. Założony wzorem innych prowincji pruskich w 1832 r. Śląski Związek Hodowców Koni i Wyścigów Konnych, skupiający tutejszych notabli, postarał się, aby następnego roku 30 i 31 maja na wschód od miasta na terenie tzw. Pastwiska Dąbie zwanego odtąd Szczytnickim Torem Wyścigów Konnych urządzono pierwsze zawody. Od 1870 r. odbywały się one w połączeniu z końskim totalizatorem sportowym. Ze względu na fakt, iż na miejscu toru szczytnickiego już pod koniec XIX w. miasto przewidziało budowę Hali Stulecia, Śląski Związek Hodowców Koni i Wyścigów Konnych zakupił, za udzieloną mu przez miasto pożyczkę oraz dzięki organizowanym loteriom, 70 ha ziemi na terenie wsi Hartlieb – obecnie Partynice (od 1928 r. włączonej do Wrocławia) - oraz energicznie zabrał się do urządzania nowego toru. Zaprojektował go architekt R. Jurgens z Hamburga. Już w 75-lecie istnienia Związku tj. 1907 r. miało miejsce jego otwarcie. Do czasów II wojny światowej regularnie odbywały się tu wyścigi o dość znaczącej randze. Miasto dofinansowywało tor. Duża część istniejących oraz funkcjonujących do dziś obiektów takich jak: trybuna, zabudowania stajenne, gospodarcze, administracyjne, hotelowe czy herbaciarnia pochodzi z tego okresu. Wydarzenia wojenne 1945 r. nie poczyniły większych szkód na torze, rozjeżdżona przez czołgi radzieckie została tylko bieżnia torowa. Niemniej nie oznaczało to natychmiastowego wznowienia działalności wyścigowej przez tor wrocławski, a było ku temu kilka powodów. Po pierwsze brak koni, które w 1942 r. zostały ewakuowane, a po drugie przyczyny ideologiczne. Sport konny uchodził bowiem za rozrywkę ludzi bogatych, a więc arystokracji czy burżuazji, zatem państwu ludowemu w okresie utrwalania swej władzy nie za bardzo śpieszyło się, aby szczególnie i pilnie go wspierać. To wprawdzie zmieniło się, ale trzeba było poczekać. Historia Toru Partynickiego po II wojnie światowej Wydarzenia II wojny światowej, niosące ze sobą zmiany granic oraz postępującą nacjonalizację, a także rozproszenie hodowli spowodowały, że do chowu najbardziej wartościowych koni pełnej krwi trzeba było przystąpić od podstaw. Dekret PKWN o reformie rolnej położył kres hodowli prywatnej, pozbawiając hodowców zaplecza gospodarczego. W miejsce zlikwidowanych stadnin prywatnych powołane zostały stadniny państwowe. Ich ponowna organizacja przypadła na lata 1945-1948. Jak wiadomo, nie ma chowu rasy pełnej krwi bez wyścigów, toteż już w roku 1945 odbył się pierwszy powojenny sezon na torze w Lublinie, a poczynając od roku 1946, głównie ze względu na hodowlę, wyścigi zaczęły odbywać się na torze służewieckim. Zmiana ustroju politycznego odbiła się także na systemie organizacyjnym wyścigów. Ustawa z 19 IV 1950 r. o wyścigach konnych uznała za rozwiązane przedwojenne Towarzystwo Zachęty do Hodowli Koni w Polsce. Natomiast majątek towarzystwa został znacjonalizowany. Zaś na jego miejsce 26 IV 1950 r. powołano przedsiębiorstwo o nazwie Państwowe Tory Wyścigów Konnych (cyt. dalej PTWK) z siedzibą na Służewcu, w którego skład weszły 3 tory: w Warszawie na Służewcu, w Sopocie i we Wrocławiu na Partynicach. Przedsiębiorstwo podlegało Ministrowi Rolnictwa i Reform Rolnych, a pierwszymi dyrektorami upaństwowionych torów byli gen. Leon Bukojemski (1950-1952) i płk. Stanisław Arkuszewski (1952-1957). Przeprowadzone w 1950 r. zmiany w duchu socjalistycznym nie wytrzymały wyzwań czasu. Nowy system spowodował zanik konkurencji między stadninami i stajniami, co ostatecznie doprowadziło do deficytu w całej branży wyścigów konnych w latach 80. Co prawda urządzano imprezy końskie, przeprowadzano selekcje, istniały stajnie treningowe, zasilane w konie pochodzące ze stadnin państwowych. Ta forma organizacyjna w swoim podstawowym kształcie ostatecznie przetrwała do końca istnienia PTWK, tj. do 1993 r. W dniu 30 XII 1993 r. przedsiębiorstwo o nazwie Państwowe Tory Wyścigów Konnych – Warszawa Służewiec, którego filią był wspominany Tor Wrocław, jako przedsiębiorstwo o szczególnym znaczeniu dla hodowli, zostało przejęte przez Agencję Własności Rolnej Skarbu Państwa Oddział Terenowy w Warszawie. Powstało wówczas przedsiębiorstwo o nazwie Tory Wyścigów Konnych Skarbu Państwa. Było ono sukcesorem prawnym Państwowych Torów Wyścigów Konnych Warszawa – Służewiec. W styczniu 1994 r. rozpoczęto pertraktacje zmierzające do ewentualnego przejęcia toru partynickiego przez miasto Wrocław. W dniu 23 II 1995 r. Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa Oddział Terenowy w Warszawie wydzierżawiła – w drodze przetargu – teren torów wyścigów konnych we Wrocławiu Gminie Wrocław na okres 15 lat. Po wydzierżawieniu przez Gminę, Wrocławski Tor Wyścigów Konnych – Partynice, stał się – od 24 II 1995 r. – zakładem budżetowym Gminy Wrocław. W dniu 25 III 1998 r. umową w formie aktu notarialnego, Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa przekazała nieodpłatnie Gminie Wrocław na własność nieruchomości Toru Wyścigów Konnych we Wrocławiu, a od dnia 1 I 2000 r. Wrocławski Tor Wyścigów Konnych – Partynice, stał się jednostką budżetową Gminy Wrocław. Przedsiębiorstwo Wrocławski Tor Wyścigów Konnych, w przekazanych dotychczas materiałach archiwalnych, dostarczyło znikomą ilość aktów normatywnych: statut z 1983 r. i regulamin organizacyjny przedsiębiorstwa (zawarty w załączniku nr 1 do zarządzenia nr 40 z 25 X 1985 r. Dyrektora PTWK). Z informacji podanych w statucie wynika, iż w 1983 r. przedsiębiorstwo działało w oparciu o następujące akty prawne: ustawę o przedsiębiorstwach państwowych z 25 IX 1981 r., ustawę o wyścigach konnych z 19 IV 1950 r. zarządzenie ministra Rolnictwa i Reform Rolnych z 26 IV 1950 r. w sprawie utworzenia przedsiębiorstwa państwowego o nazwie Państwowe Tory Wyścigów Konnych oraz statutu z 1983 r., wg którego miało ono być samodzielną, samorządną i samofinansująca się państwową jednostką gospodarczą o jednozakładowej strukturze organizacyjnej, w ramach której działa filia – tor we Wrocławiu oraz ekspozytury totalizatora wyścigów konnych na terenie kraju. Organami przedsiębiorstwa były: ogólne zebranie delegatów, rada pracownicza i dyrektor. Strukturę przedsiębiorstwa oddaje regulamin organizacyjny z 1985 r. Zgodnie z nim w skład przedsiębiorstwa Państwowe Tory Wyścigów Konnych wchodzić miały następujące komórki organizacyjne i samodzielne stanowiska pracy: - Dział Finansowo-Księgowy - Dział Kadr Ekonomiki i Organizacji - Dział Techniczno-Selekcyjny i Metod Treningu - Dział Administracyjno – Gospodarczy - Dział Inwestycji, Budownictwa i Remontów - Dział Zaopatrzenia i Zbytu - Dział Transportu i Mechanizacji - Dział Totalizatora - Szpital Koni - Hotel Zakładowy - Straż Zakładowa - Sekretariat i Kancelaria - Radca Prawny - Główny specjalista d/s Kontroli Zakładowej - Główny Specjalista d/s Bezpieczeństwa i Higieny Pracy oraz zabezpieczenia Przeciwpożarowego - Główny Specjalista d/s wojskowych - Tor Wyścigów Konnych we Wrocławiu Na czele przedsiębiorstwa stał dyrektor, któremu bezpośrednio podlegali zastępca dyrektora i główny księgowy. Pieczę nad Torem Wyścigów Konnych we Wrocławiu sprawował zastępca dyrektora, a od października 1985 r. dyrektor przedsiębiorstwa. Tor we Wrocławiu wchodząc w skład przedsiębiorstwa Państwowe Tory Wyścigów Konnych, był jego ekspozyturą. Jego struktura – według złącznika nr 3 do regulaminu organizacyjnego z 1985 r. – wyglądała następująco: na czele Toru Wyścigów Konnych we Wrocławiu stał kierownik. Podlegały mu następujące stanowiska: st. specjalista d/s administracyjno – gospodarczych, starszy księgowy, specjalista d/s księgowych, specjalista d/s kadr i kancelarii, specjalista d/s transportu, BHP i ppoż., starszy specjalista d/s selekcji, magazynier, lekarz weterynarii, trener – starszy specjalista, radca prawny, pracownicy fizyczni stajni oraz pracownicy fizyczni gospodarstwa. Ta forma organizacyjna przetrwała do końca roku 1993. Wprawdzie zachodziły jeszcze drobne zmiany (16.03.1989 r., 31.05.1989 r., 11.05.1992 r.), ale były to już tylko korekty wewnętrzne w poszczególnych działach, bądź komórkach organizacyjnych. Jedyną zauważalną tendencją były stale postępujące cięcia personalne w zakresie obsady stanowisk Toru Wrocławskiego. Przez cały okres swego istnienia, tj. od 1907 r., hipodrom partynicki był ważny dla mieszkańców i miasta, nie tylko ze względu na wyścigi czy hodowlę ale też działalność zdrowotną, biznesową, kulturalną. Obszar Toru Partynickiego obok Rynku, Ostrowa Tumskiego, Parku Szczytnickiego z Halą Stulecia to kolejna wizytówka miasta. Jak już zostało wspomniane od chwili powstania przedsiębiorstwa Państwowe Tory Wyścigów Konnych, hipodrom wrocławski pozostawał jego filią. Dzięki staraniom Jerzego Zaniewskiego, który uruchamiał tor na Służewcu, już 11 VII 1953 r. udało się uruchomić tor na Partynicach, rozpoczynając tu pierwszy sezon wyścigowy. Przez cały okres PRL-u hipodrom partynicki pozostawał filią Państwowych Torów Wyścigów Konnych na Służewcu. We Wrocławiu realizowano zarządzenia dyrektorów warszawskich. To im podlegali kierownicy Toru na Partynicach: Jerzy Zaniewski 1949-1956 i 1958-1959, Jarosław Suchorski 1956-1957, Anastazy Tadeusz Koskowski, Henryk Pomernacki i Zygmunt Skolimowski 1957, Sławomir Czapowski 1958-1963, Franciszek Mieszkowski 1964, Władysław Schmidt 1965-1973, Stanisław Przybylak 1974-1982, Grzegorz Maciej Wróblewski 1983-1989, 1990-1993, Stanisław Przybylak 1990-1993, Monika Słowik od kwietnia 1993, która po przejęciu w dzierżawę toru partynickiego otrzymała nominacje na dyrektora Toru Wyścigów Konnych Wrocław – Partynice. Obok szefów toru osobami mającymi istotny wpływ na wyniki gonitw byli trenerzy, którzy przygotowywali do nich konie, opiekując się poszczególnymi stajniami. Z reguły na hipodromie wrocławskim stacjonowały konie sześciu - ośmiu stajni, nazwy ich zwykle nawiązywały do znanych polskich stadnin. W 1956 r. pogłowie koni arabskich na Partynicach powiększyły konie będące własnością Armii Czerwonej, dla których obok ośmiu stajni polskich utworzono osobną, dziewiątą stajnię. Ta polityczna decyzja spowodowała rozkwit toru w latach 1954 – 1956. Każda stajnia miała swoje barwy, tj.: kolor kurtki i jej rękawów oraz czapki jeźdźca. Do czołowych trenerów wrocławskich należeli wówczas: Władysław, Sławomir Walotek, Marian Kucharski, Vasile Hutulec, Tadeusz Dębowski, Stanisław Borkowski, do tych ostatnimi czasy dołączył Robert Świątek. Ze względu na fakt, iż premie wypłacane zarówno trenerom jak i zawodnikom za zwycięstwo nie były tu wysokie, Wrocław stale borykał się z niedoborem kadry dżokejskej. Część z trenerów to wcześniejsi jeźdźcy, wielu dżokejów dojeżdżało, chociaż byli też na stałe związani z Partynicami, np. Czesław Lorek, Ryszard Chmielarczyk czy Andrzej Ławniczek oraz wrocławskie amazonki Izabela Potempa, Małgorzata Kryszałowicz czy Ewa Litwiniuk. Osobą, która spokojnie mogłaby powiedzieć „Partynice to ja” był prof. Andrzej Modrakowski światowej klasy ortopeda bydła i koni, który o Partynicach wiedział wszystko. Sezony wyścigowe poza latami 1959, 1961-1963 odbywały się corocznie. Rozgrywano od 2 do 25 dni wyścigowych. Każdy sezon trwał od kwietnia do października, kończył go 11 XI niezwykle widowiskowy Hubertus. Najważniejszym prestiżowo dniem wyścigów z czasów PRL był mityng państw socjalistycznych, w 1969 r. przeniesiony tu z czeskiej Pragi, z powodów politycznych. Przez tor wrocławski i jego stajnie przewijały się różnego rodzaju konie zarówno te pełnej krwi jak i półkrewki, konie arabskie czystej krwi oraz wierzchowce angielskie pełnej krwi. Z dzielności zasłynął znany z urody zwycięzca Derby w 1991 r. rumak o imieniu Belpasso ze stadniny w Pruchnej. Obok Derby inną gonitwą dużego formatu i znaczenia był Oaks – wyścig klaczy 3-letnich. Poza tym rozgrywano tu wszystkie rodzaje gonitw w galopie – płaskie, płotowe, przeszkodowe oraz zawody sportowe w wielu dyscyplinach jeździeckich Jednakże Partynice to nie tylko konie i sport koński, to także szereg dodatkowych istotnych dla miasta wydarzeń, z których najważniejszym była w 1983 r. wizyta Jana Pawła II. Papież 21 VI odprawił tu mszę św. oraz dokonał koronacji figury Matki Bożej Śnieżnej. Podstawą funkcjonowania toru jest odpowiednio zasobny budżet. W czasach PRL tor wrocławski utrzymywał się ze środków przekazywanych mu przez Dyrekcję PTWK, która też decydowała o ich przeznaczeniu. Większość torów wyścigowych na świecie utrzymuje się z wpływów totalizatora wyścigowego, który określony procent swoich zysków przekazuje organizatorom wyścigów. W czasach PRL organizatorem totalizatora końskiego były Państwowe Tory Wyścigów Konnych, ale stworzono go w ten sposób, że nie zabezpieczał on wystarczająco ich interesów z czym nie zdołano się nigdy uporać. Budynki i budowle toru wrocławskiego pochodzą w dużej mierze z początków XX w. choć są też i starsze. W latach pięćdziesiątych dobudowano 5 budynków stajennych i budynki kas totalizatora wyścigowego. Następnie na terenie nienależącym już dziś do toru w roku 1983 wybudowano i przekazano do użytku jako mieszkania zakładowe i hotel pracowniczy dwa 18 mieszkaniowe bloki, początkowo przeznaczone wyłącznie dla pracowników Państwowych Torów Wyścigów Konnych. Po oddaniu ich do użytku, również w 1983 r., przestał funkcjonować hotel pracowniczy nad 18-boksową stajnią na terenie Toru. Natomiast jeśli chodzi o teren, na którym pobudowano wyżej wymienione bloki mieszkalne został on wydzielony z Toru, a mieszkania rozsprzedane osobom niekoniecznie związanym z pracą na Torze przez Agencję Własności Rolnej Skarbu Państwa, która od roku 1991 zajmowała się nieruchomościami rolnymi należącymi do Skarbu Państwa. Usamodzielnienie się w 1995 r., wskutek przemian ustrojowych toru wrocławskiego od toru na Służewcu otworzyło dla niego nowy rozdział historii.
Laufzeit:
1950-1995
Klassifikation:
administracja specjalna
Name der Provenienzstelle:
Daten:
1950-1995.
Alter Name:
Państwowe Tory Wyścigów Konnych; Państwowe Tory Wyścigów Konnych Tor Wyścigowy we Wrocławiu; Państwowe Tory Wyścigów Konnych Warszawa Tor Wrocław; Tory Wyścigów Konnych Skarbu Państwa
Name der Fremdsprache:
Sprachen:
polski
Zugänglichkeit:
Vollständig geteilt
Akten insgesamt:
202
Bearbeitete Akten insgesamt:
202
Akten insgesamt ohne Verzeichnis:
0
Laufende Meter insgesamt
3.6
Bearbeitete laufende Meter insgesamt
3.6
Laufende Meter insgesamt ohne Verzeichnis
0.0
Akten insgesamt:
0
Dateien insgesamt:
0
Größe insgesamt (in MB):
0.0
Dokumente insgesamt
0
Sachen insgesamt
0
Klassen insgesamt
0
Akten insgesamt:
0.0
Gesamtzahl laufender Meter:
0.0
Extreme Daten der nicht archivierten Dokumentation:
| Name | Stückzahlen-Inventar | Anmerkungen |
|---|---|---|
| elektronisches Archivinventar genehmigt | Keine Daten |